-
1 diffuse
dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).I.Lit.:B.(glacies) liquefacta se diffunderet,
Cic. N. D. 2, 10:sanguis per venas in omne corpus diffunditur,
id. ib. 2, 55, 138:(unda) diffunditur Hellesponto,
Cat. 64, 359; cf.:tum freta diffundi jussit,
to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:vinum de doliis,
to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:II.nitet diffuso lumine caelum,
Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:luce diffusa toto caelo,
Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:dederatque comam diffundere ventis,
Verg. A. 1, 319; so,comam,
Ov. F. 3, 538; cf.capillos,
id. H. 10, 47:signa (i. e. astra) caelo,
Hor. S. 1, 5, 10:equitem latis campis,
Verg. A. 11, 465.—Mid.:modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,
opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,
Lucr. 1, 354; cf.:partem vocum per aures,
id. 4, 571:vim mali Herculeos per artus,
Ov. M. 9, 162:medicamentum se diffudit in venas,
Curt. 3, 6, 16:aethera late in omnes partes,
Lucr. 5, 470:flammam in omne latus,
Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.Trop., to spread, diffuse, scatter:B.di vim suam longe lateque diffundunt,
Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:error longe lateque diffusus,
id. Fin. 2, 34, 115; so,late longeque,
id. Leg. 1, 12, 34:laus alicujus late longeque diffusa,
id. Balb. 5, 13:late et varie diffusus,
id. Sest. 45, 97:flendo diffundimus iram,
we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:dolorem suum flendo,
to give vent to, id. M. 9, 143:tantam oblivionem sensibus,
Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,
spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:diffunditur mare iterumque contrahitur,
Mart. Cap. 6, § 606:crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,
Lucr. 3, 437:affectus per totam actionem,
Quint. 7, 10, 12:bella et paces longum in aevum,
Hor. Ep. 1, 3, 8:haec in ora virum,
Verg. A. 4, 195:animam in arma cruore,
id. ib. 10, 908:crimen paucarum in omnes,
Ov. A. A. 3, 9:prope in immensum oratio mea,
Plin. Pan. 56, 2 et saep.:inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,
August. Serm. 150, 2.—In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,2.animos,
id. M. 4, 766:vultum,
id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:A.Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,
Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:diffusus in risum,
Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).Lit.:B.platanus patulis diffusa ramis,
Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:diffusiora consepta,
Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:latior scena et corona diffusior,
Plin. Ep. 7, 17, 9:sus (opp. angusta),
stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—Trop.:jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,
diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:opus diffusum,
Plin. Ep. 3, 5, 6;and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,
id. 1, 1, 10:amplius ac diffusius meritum,
Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,
Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,
more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur. -
2 vagor
1.văgor, ātus, 1, v. dep. n. and a. [vagus], to stroll about, go to and fro, to ramble, wander, roam, range, rove (class.; syn.: erro, palor).I.Lit.:* (β).enim metuo ut possim reicere (boves) in bubile, ne vagentur,
Plaut. Pers. 2, 5, 18:quae (natura) efficiat volucres huc illuc passim vagantes,
Cic. Div. 2, 38, 80:cum in agris homines passim bestiarum more vagabantur,
id. Inv. 1, 2, 2:tota Asia vagatur, volitat ut rex,
id. Phil. 11, 2, 6:volitabit et vagabitur in foro,
Auct. Her. 4, 39, 51:toto foro,
Cic. de Or. 1, 40, 184; id. Font. 15, 33 (11, 23):totā urbe,
Verg. A. 4, 68:tibicines feriati vagantur per urbem,
Varr. L. L. 6, § 17 Müll.:Germani latius jam vagabantur,
Caes. B. G. 4, 6; 1, 2; id. B. C. 1, 59:libera vagandi facultas,
Hirt. B. G. 8, 32:qui populabundi in finibus Romanorum vagabantur,
Liv. 3, 5, 13; 2, 60, 2:ad quattuor milia hominum frumentatum egressa cum in agris passim vagarentur,
id. 36, 39, 20; 3, 58, 11; Ov. F. 1, 545; Quint. 5, 9, 12:canes circum tecta vagantur,
Verg. G. 3, 540; id. A. 5, 560:circum vicos ludibundus,
Suet. Ner. 26:ultra Terminum curis vagor expeditis,
Hor. C. 1, 22, 11.—Of inanimate things:luna isdem spatiis vagatur quibus Sol,
Cic. N. D. 2, 40, 103:stellae sponte suā, jussaene vagentur et errent,
Hor. Ep. 1, 12, 17 (cf.:stellae quae errantes et quasi vagae nominantur,
Cic. Rep. 1, 14, 22):late vagatus est ignis,
Liv. 5, 42, 2; cf. id. 44, 29, 6.—Poet., with acc.:II.Ino etiam primā terras aetate vagata est,
i. e. wandered through the earth, Prop. 2, 28 (3, 24), 19 (al. fugata est).—Trop., to wander about, roam, be unsettled, waver, spread abroad, diffuse itself, etc.:2.speremus nostrum nomen volitare et vagari latissime,
Cic. Rep. 1, 17, 26:etiam cum manent corpore, animo tamen excurrunt et vagantur,
id. ib. 2, 4, 7:quorum vagetur animus errore,
id. Off. 2, 2, 7:ne vagari et errare cogatur oratio,
id. de Or. 1, 48, 209:eo fit, ut errem et vager latius,
id. Ac. 2, 20, 66; cf. id. Div. 1, 40 88:verba ita soluta, ut vagentur,
id. de Or. 3, 44, 176; cf. id. Tusc. 3, 6, 13:idcircone vager scribamque licenter,
Hor. A. P. 265:non vagans oratio, sed defixa in unā re publicā,
Cic. Rep. 2, 11, 22:video, qui de agri culturā scripserunt... latius vagatos,
Varr. R. R. 1, 2, 13:Viennensium vitia inter ipsos residunt, nostra late vagantur,
Plin. Ep. 4, 22, 7:ea fama vagatur,
is spread abroad, Verg. A. 2, 17; cf. Ov. M. 12, 54:quare mors immatura vagatur,
Lucr. 5, 221:vagantibus Graeciae fabulis,
i. e. variously related, fluctuating, Plin. 5, 5, 5, § 31.vāgor, ōris, m. [vagio], a sounding, sound:vagorem pro vagitu, Enn. (16, 32): qui clamos oppugnantis vagore volanti, Lucr. (2, 577),
Fest. p. 375; cf. Non. 184, 22. -
3 diffundo
dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).I.Lit.:B.(glacies) liquefacta se diffunderet,
Cic. N. D. 2, 10:sanguis per venas in omne corpus diffunditur,
id. ib. 2, 55, 138:(unda) diffunditur Hellesponto,
Cat. 64, 359; cf.:tum freta diffundi jussit,
to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:vinum de doliis,
to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:II.nitet diffuso lumine caelum,
Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:luce diffusa toto caelo,
Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:dederatque comam diffundere ventis,
Verg. A. 1, 319; so,comam,
Ov. F. 3, 538; cf.capillos,
id. H. 10, 47:signa (i. e. astra) caelo,
Hor. S. 1, 5, 10:equitem latis campis,
Verg. A. 11, 465.—Mid.:modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,
opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,
Lucr. 1, 354; cf.:partem vocum per aures,
id. 4, 571:vim mali Herculeos per artus,
Ov. M. 9, 162:medicamentum se diffudit in venas,
Curt. 3, 6, 16:aethera late in omnes partes,
Lucr. 5, 470:flammam in omne latus,
Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.Trop., to spread, diffuse, scatter:B.di vim suam longe lateque diffundunt,
Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:error longe lateque diffusus,
id. Fin. 2, 34, 115; so,late longeque,
id. Leg. 1, 12, 34:laus alicujus late longeque diffusa,
id. Balb. 5, 13:late et varie diffusus,
id. Sest. 45, 97:flendo diffundimus iram,
we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:dolorem suum flendo,
to give vent to, id. M. 9, 143:tantam oblivionem sensibus,
Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,
spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:diffunditur mare iterumque contrahitur,
Mart. Cap. 6, § 606:crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,
Lucr. 3, 437:affectus per totam actionem,
Quint. 7, 10, 12:bella et paces longum in aevum,
Hor. Ep. 1, 3, 8:haec in ora virum,
Verg. A. 4, 195:animam in arma cruore,
id. ib. 10, 908:crimen paucarum in omnes,
Ov. A. A. 3, 9:prope in immensum oratio mea,
Plin. Pan. 56, 2 et saep.:inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,
August. Serm. 150, 2.—In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,2.animos,
id. M. 4, 766:vultum,
id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:A.Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,
Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:diffusus in risum,
Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).Lit.:B.platanus patulis diffusa ramis,
Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:diffusiora consepta,
Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:latior scena et corona diffusior,
Plin. Ep. 7, 17, 9:sus (opp. angusta),
stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—Trop.:jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,
diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:opus diffusum,
Plin. Ep. 3, 5, 6;and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,
id. 1, 1, 10:amplius ac diffusius meritum,
Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,
Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,
more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur. -
4 mano
māno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [prob. for mad-no; Sanscr. madas, drunkenness; Gr. madaros, flowing; cf.: madeo, madidus; also Gr. manos], to flow, run, trickle, drop, distil, etc.I.Lit.(α).Neutr.: manat omni corpore sudor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 399); cf.:(β).manat item nobis e toto corpore sudor,
Lucr. 6, 944:gelidus toto manabat corpore sudor,
Verg. A. 3, 175:tepidae manant ex arbore guttae,
Ov. M. 10, 500:fons manat,
id. ib. 9, 664:cruor,
id. ib. 13, 887:lacrima,
Hor. Ep. 1, 17, 59:sanies,
id. C. 3, 11, 19:Herculis simulacrum multo sudore manavit,
dripped with much sweat, Cic. Div. 1, 34, 74:signa Lanuvii cruore manavere,
dripped with gore, Liv. 23, 31, 15:cultrum ex volnere extractum manante cruore prae se tenens,
Liv. 1, 59, 1:alvei manantes per latera et fluctu superurgente,
leaking through the joints of the side, Tac. A. 2, 23:longā manantia labra salivā,
Juv. 6, 623.—Act., to give out, shed, pour forth:B.Indica gemma in attritu sudorem purpureum manat,
gives out, Plin. 37, 10, 61, § 170:lacrimas marmora manant,
Ov. M. 6, 312.— Poet.: fidis enim manare poëtica mella Te solum, to distil poetic honey, i. e. to be a poet, Hor. Ep. 1, 19, 44.—Transf., of things not fluid, to flow, diffuse or extend itself, to spread:II.aër, qui per maria manat,
Cic. N. D. 1, 15, 40:sonitus per aures,
Lucr. 6, 927:multa a luna manant, et fluunt,
Cic. N. D. 2, 19, 50:manat dies ab oriente,
Varr. L. L. 6, § 4 Müll.: manare solem antiqui dicebant, cum solis orientis radii splendorem jacere coepissent, Paul. ex Fest. p. 158 Müll.—Trop., to diffuse or extend itself, to spread, get abroad:B.cum malum manaret in dies latius,
daily spreads farther, Cic. Phil. 1, 2, 5; cf.:malum manavit per Italiam,
id. Cat. 4, 3, 6:manat tota urbe rumor,
Liv. 2, 49:manat et funditur disserendi ratio per omnes partis sapientiae,
Cic. Tusc. 5, 25, 72:cum tristis a Mutina fama manaret,
id. Phil. 4, 6, 15:nomen usque ad Pythagorae manavit aetatem,
id. ib. 5, 3, 8:fidei bonae nomen manat latissime,
id. Off. 3, 17, 70:manavit ea benignitas ex urbe etiam in castra,
Liv. 24, 18.—Esp., to flow, spring, arise, proceed, emanate, have its origin, originate from any thing:C.peccata ex vitiis manant,
Cic. Par. 3, 1, 22:omnis honestas manat a partibus quattuor,
id. Off. 1, 43, 152:ab Aristippo Cyrenaica philosophia manavit,
id. de Or. 3, 17, 62:unde omnia manant, videre,
id. ib. 3, 2, 27.—To escape, be forgotten:omne supervacuum pleno de pectore manat,
Hor. A. P. 337. -
5 fundo
1.fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a. [root FUD; Gr. CHU, cheW-, in cheô, cheusô;I.Lat. futis, futtilis, ec-futio, re-futo, etc.,
Curt. Gr. Etym. p. 204 sq. ], to pour, pour out, shed.Lit., of fluids.1.In gen.:2.(natura terram) sucum venis cogebat fundere apertis Consimilem lactis, etc.,
Lucr. 5, 812:sanguinem e patera,
Cic. Div. 1, 23, 46:novum liquorem (i. e. vinum) de patera,
Hor. C. 1, 31, 3:vina paterā in aras,
Ov. M. 9, 160; cf.:vinum inter cornua,
id. ib. 7, 594:vinum super aequora,
id. ib. 11, 247:duo rite mero libans carchesia Baccho Fundit humi,
Verg. A. 5, 78:laticem urnis,
Ov. M. 3, 172:lacrimas,
Verg. A. 3, 348: cf. Ov. M. [p. 793] 5, 540:fundit Anigros aquas,
pours out, id. ib. 15, 282:parumne fusum est Latini sanguinis?
shed, spilt, Hor. Epod. 7, 4:sanguine ob rem publicam fuso,
Sall. H. Fr. 2, 96, 2 Dietsch:sanguinem de regno (i. e. propter regnum),
Curt. 10, 5.—Mid.:memorandum, in septem lacus eum (Strymonem) fundi,
discharges itself, Plin. 4, 10, 17, § 38:ingentibus procellis fusus imber,
pouring, Liv. 6, 8, 7; 6, 32, 6; cf.:sanguis in corporibus fusus,
Cic. de Or. 2, 77, 310.—In partic.a.Of metals, to make by melting, to melt, cast, found:* b.exolevit fundendi aeris pretiosi ratio,
Plin. 34, 2, 3, § 5; cf. id. 34, 7, 18, § 46:caldarium (aes) funditur tantum, malleis fragile,
id. 34, 8, 20, § 94:aere fuso,
id. 34, 11, 24, § 107:vitrum,
id. 34, 14, 42, § 148:glandes, Auct. B. Afr. 20, 3: Theodorus ipse se ex aere fudit,
Plin. 34, 8, 19, § 83:ne statuam quidem inchoari, cum ejus membra fundentur,
Quint. 2, 1, 12:fusis omnibus membris (statuae),
id. 7 praef. §2: olim quaerere amabam, Quid sculptum infabre, quid fusum durius esset,
Hor. S. 2, 3, 22.—In medic. lang.: aliquem, to cause one to have fluid stools, to relax the bowels (opp. comprimere): si compresserit aliquem morbus aut fuderit, Cels. praef. med.; cf. under P. a.—B.Transf.1.To wet, moisten, bathe with a liquid ( poet. and very rare):2.(ossa) niveo fundere lacte,
Tib. 3, 2, 20:multo tempora funde mero,
id. 1, 7, 50.—Of things non-fluid.a.In gen., to pour forth in abundance, to scatter, cast, hurl; to spread, extend, diffuse:b.desectam cum stramento segetem corbibus fudere in Tiberim,
Liv. 2, 5, 3:picem reliquasque res, quibus ignis excitari potest, fundebant,
Caes. B. G. 7, 24, 4:tela,
Val. Fl. 3, 243:sagittam,
Sil. 7, 647:(solis) radios per opaca domorum,
Lucr. 2, 115:quas (maculas) incuria fudit,
has scattered, Hor. A. P. 352:fundunt se carcere laeti Thraces equi,
pour themselves forth, rush out, Val. Fl. 1, 611:se cuncta manus ratibus,
id. 2, 662:littera fundens se in charta,
Plin. 13, 12, 25, § 81:luna se fundebat per fenestras,
Verg. A. 3, 152.—Mid.:ne (vitis) in omnes partes nimia fundatur,
spread out, Cic. de Sen. 15, 52:homines fusi per agros ac dispersi,
Cic. Sest. 42, 91.—In partic.(α).With the accessory notion of production, to bring forth, bear or produce (in abundance):(β).crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,
Lucr. 1, 351; cf.:terra feta frugibus et vario leguminum genere, quae cum maxima largitate fundit,
Cic. N. D. 2, 62, 156:flores aut fruges aut bacas,
id. Tusc. 5, 13, 37:frugem,
id. de Sen. 15, 51:plus materiae (vites),
Plin. 17, 22, 35, § 192:cum centesimo Leontini campi fundunt,
id. 18, 10, 21, § 95:facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,
Cic. N. D. 2, 51, 129:(terra) animal prope certo tempore fudit Omne,
Lucr. 5, 823; cf. ib. 917:fudit equum magno tellus percussa tridenti,
Verg. G. 1, 13:Africa asinorum silvestrium multitudinem fundit,
Plin. 8, 30, 46, § 108: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Pis. init.; Verg. A. 8, 139, v. Forbig. ad h. l.—With the secondary notion of depth or downward direction, to throw or cast to the ground, to prostrate:II.(victi hostes) et de jugis, quae ceperant, funduntur,
Liv. 9, 43, 20:nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora (cervorum) fundat humi,
Verg. A. 1, 193; cf. Ov. M. 13, 85; Sil. 4, 533:aliquem arcu,
Val. Fl. 1, 446.—In middle force:fundi in alga,
to lie down, Val. Fl. 1, 252.—Esp. freq. milit. t. t., overthrow, overcome, rout, vanquish an enemy:hostes nefarios prostravit, fudit, occidit,
Cic. Phil. 14, 10, 27; cf.:exercitus caesus fususque,
id. ib. 14, 1, 1:aliquos caedere, fundere atque fugare,
Sall. J. 58, 3:Gaetulos,
id. ib. 88, 3:classes fusae fugataeque,
id. ib. 79, 4; cf.:si vi fudisset cecidissetque hostes,
Liv. 35, 1, 8:hostes de jugis,
id. 9, 43, 20:Gallos de delubris vestris,
id. 6, 16, 2:eas omnes copias a se uno proelio fusas ac superatas esse,
Caes. B. G. 1, 44, 8; cf.:Massilienses crebris eruptionibus fusi,
id. B. C. 2, 22, 1:Latini ad Veserim fusi et fugati,
Cic. Off. 3, 31, 112; Liv. 2, 6 fin.:quatuor exercitus Carthaginiensium fudi, fugavi, Hispania expuli,
id. 28, 28, 9; cf. Drak. on 38, 53, 2;less freq. in a reversed order: alios arma sumentes fugant funduntque,
Sall. J. 21, 2; Vell. 2, 46 fin.: omnibus hostium copiis fusis armisque exutis, Caes. B. G. 3, 6, 3:magnas copias hostium fudit,
Cic. Mur. 9, 20:Sabinos equitatu fudit,
id. Rep. 2, 20:Armeniorum copias,
id. Arch. 9, 21:maximas copias parva manu,
Sall. C. 7, 7.Trop.A.Ingen., to pour out or forth, to spread out, extend, display:B.imago de corpore fusa,
Lucr. 4, 53:animam moribundo corpore fudit,
id. 3, 1033; cf. id. 3, 700:concidit ac multo vitam cum sanguine fudit,
Verg. A. 2, 532:circuli (appellantur), quod mixta farina et caseo et aqua circuitum aequabiliter fundebant,
poured out, spread out, Varr. L. L. 5, § 106:quem secutus Cicero hanc famam latius fudit,
Quint. 11, 2, 14; cf. id. 10, 5, 11:cum vero causa ea inciderit, in qua vis eloquentiae possit expromi: tum se latius fundet orator,
will display himself, Cic. Or. 36, 125:superstitio, fusa per gentes,
id. Div. 2, 72 init.; cf. Quint. 11, 3, 84:neque se tanta in eo (Cicerone) fudisset ubertas,
id. 12, 2, 23:fundet opes, Latiumque beabit divite lingua,
riches of expression, Hor. Ep. 2, 2, 121. —Mid.:quamquam negant, nec virtutes nec vitia crescere: tamen utrumque eorum fundi quodammodo et quasi dilatari putant,
to be diffused, Cic. Fin. 3, 15, 48; cf.:modo virtus latius funditur,
Sen. Ep. 74, 27; and:semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur,
id. 5, 30, 92:saepe in amplificanda re funditur numerose et volubiliter oratio,
id. Or. 62, 210.—In partic., of speech, to pour forth, utter:A.per quam (arteriam) vox principium a mente ducens percipitur et funditur,
Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:e quibus elici vocem et fundi videmus,
id. Tusc. 2, 24, 56:inanes sonos,
id. ib. 5, 26, 73 (for which:inani voce sonare,
id. Fin. 2, 15, 48):sonum,
id. Ac. 2, 23, 74:verba poëtarum more (opp. ratione et arte distinguere),
id. Fin. 4, 4, 10:versus hexametros aliosque variis modis atque numeris ex tempore,
id. de Or. 3, 50, 194; cf.:grave plenumque carmen,
id. Tusc. 1, 26, 64:tam bonos septenarios ad tibiam,
id. ib. 1, 44, 107:physicorum oracula,
id. N. D. 1, 26, 66:has ore loquelas,
Verg. A. 5, 842:preces pectore ab imo,
id. ib. 6, 55; so,preces,
id. ib. 5, 234; Hor. Epod. 17, 53:mera mendacia,
Plaut. Ps. 4, 1, 33:jam tu verba fundis hic, sapientia?
you waste, Ter. Ad. 5, 2, 7:opprobria rustica,
Hor. Ep. 2, 1, 146:iras inanes,
Val. Fl. 3, 697:vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fundet opes,
Hor. Ep. 2, 2, 121:preces,
App. M. 11, p. 258, 4; Tac. A. 14, 30; Aug. in Psa. 25, 10 al.—Hence, fūsus, a, um, P. a., spread out, extended, broad, large, copious, diffuse.Lit.:B.(aër) tum fusus et extenuatus sublime fertur, tum autem concretus in nubes cogitur,
Cic. N. D. 2, 39, 101: fusior alvus, i. e. more relaxed (opp. astrictior), Cels. 1, 3 med.:toga (opp. restricta),
wide, full, Suet. Aug. 73:Gallorum fusa et candida corpora,
full, plump, Liv. 38, 21, 9:campi in omnem partem,
extended, Verg. A. 6, 440; cf.:non fusior ulli Terra fuit domino,
a broader, larger kingdom, Luc. 4, 670.—Trop., copious, diffuse; flowing, free:* 1. 2.genus sermonis non liquidum, non fusum ac profluens,
Cic. de Or. 2, 38, 159; cf.:constricta an latius fusa narratio,
Quint. 2, 13, 5:materia abundantior atque ultra quam oporteat fusa,
id. 2, 4, 7:ut illud, quod ad omnem honestatem pertinet, decorum, quam late fusum sit, appareat,
Cic. Off. 1, 28, 98; cf. Quint. 11, 1, 5:(vox) in egressionibus fusa et securae claritatis (opp. contracta),
unrestrained, free, id. 11, 3, 64:periodus,
id. 9, 4, 128:fusiores liberioresque numeri,
id. 130:lingua Graeca prolixior fusiorque quam nostra,
Gell. 2, 26, 7:in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes,
Quint. 9, 4, 138:plenior Aeschines et magis fusus,
id. 10, 1, 77:dulcis et candidus et fusus Herodotus (opp. densus et brevis et semper instans sibi Thucydides),
id. 10, 1, 73.— Sup. seems not to occur.— Adv.: fūse.(Acc. to B.) Copiously, at length, diffusely:2.quae fuse olim disputabantur ac libere, ea nunc articulatim distincteque dicuntur,
Cic. Leg. 1, 13, 36:multa dicere fuse lateque,
id. Tusc. 4, 26, 57:fuse lateque dicendi facultas,
id. Or. 32, 113:fuse et copiose augere et ornate aliquid (opp. brevia et acuta),
id. Fin. 3, 7, 26.— Comp.:haec cum uberius disputantur et fusius (opp. brevius angustiusque concluduntur),
Cic. N. D. 2, 7, 20:fusius et ornatius rem exponere,
Quint. 4, 2, 128.— Sup. seems not to occur.fundo, āvi, ātum, 1, v. a. [fundus], to lay the bottom, keel, foundation of a thing, to found (syn.: condo, exstruo, etc.).I.Lit. (perh. only poet.):B.haec carina satis probe fundata et bene statuta est,
i. e. is laid, Plaut. Mil. 3, 3, 44 (v. Ritschl ad h. l.);dum mea puppis erat validā fundata carinā,
Ov. P. 4, 3, 5; id. H. 16, 111:Erycino in vertice sedes fundatur Veneri Idaliae,
is founded, Verg. A. 5, 759: sedes saxo vetusto. id. ib. 8, 478:arces,
id. ib. 4, 260.—Transf., in gen., to fasten, secure, make firm:II.dente tenaci Ancora fundabat naves,
Verg. A. 6, 4:(genus humanum) Et majoribus et solidis magis ossibus intus Fundatum,
Lucr. 5, 928; 4, 828.—Trop., to found, establish, fix, confirm (class., esp. in part. perf.; cf.:A.firmo, stabilio): illud vero maxime nostrum fundavit imperium et populi Romani nomen auxit, quod, etc.,
Cic. Balb. 13, 31; cf.:quantis laboribus fundatum imperium,
id. Cat. 4, 9, 19:qui (rei publicae status) bonorum omnium conjunctione et auctoritate consulatus mei fixus et fundatus videbatur,
id. Att. 1, 16, 6:accurate non modo fundata verum etiam exstructa disciplina,
id. Fin. 4, 1, 1; cf.:fundati a doctore,
thoroughly instructed, Lact. 6, 21, 4:res publica praeclare fundata,
Cic. Par. 1, 2, 10; cf.:qui legibus urbem Fundavit,
Verg. A. 6, 810:in eorum agro sedes fundare Bastarnis,
Liv. 40, 57, 5:libertatem, salutem, securitatem,
Plin. Pan. 8, 1:jus civile,
Dig. 1, 2, 2, § 39:vacuos Penates prole,
Stat. S. 4, 7, 30; cf.:thalamos Tritonide nympha,
i. e. to marry, Sil. 2, 65:partis et fundatis amicitiis,
Q. Cic. Petit. Cons. 7, 25:fundatae atque optime constitutae opes,
Cic. Rab. Post. 1, 1; cf.:nitidis fundata pecunia villis,
well laid out, Hor. Ep. 1, 15, 46:nihil veritate fundatum,
Cic. Fl. 11, 26; cf. Lucr. 5, 161.— Hence, fundātus, a, um, P. a., firm, fixed, grounded, durable (very rare).Lit.:B.quo fundatior erit ex arenato directura, etc.,
Vitr. 7, 3 med.:si permanetis in fide fundati,
Vulg. Col. 1, 23.—Trop.: deflevi subitas fundatissimae familiae ruinas, Auct. Or. pro Domo, 36, 96. -
6 cōn-fundō
cōn-fundō fūdī, fūsus, ere, to pour together, mingle, mix, blend: ius confusum sectis herbis, H.: (venenum) in poculo confusum: Cumque tuis lacrimis nostras, O.: (Alpheus) Siculis confunditur undis, mingles, V.—To pour out: cruor in fossam confusus, H.—Fig., to mingle, unite, join, combine, blend: vera cum falsis: vis toto confusa mundo: res p. ex tribus generibus confusa: duo populi in unum confusi, L.: Diversum confusa genus panthera camelo, i. e. the giraffe, H.: Rusticus urbano confusus, H.—Poet.: proelia cum Marte, H.—To confound, confuse, jumble together, disorder: signa et ordines peditum atque equitum, L.: foedus, to violate, V.: Imperium, promissa, preces in unum, mingles together, O.: fasque nefasque, O.: mare caelo, Iu.: ora fractis in ossibus, i. e. make undistinguishable, O.: voltum Lunae, to obscure, O.—To disturb, disconcert, confound, perplex: confusa memoria, L.: Rutulum, Iu.—To diffuse, suffuse, spread over: cibus in venam confunditur, diffuses itself: aliquid in totam orationem. -
7 confundo
con-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a.I.To pour, mingle, or mix together (class. in prose and poetry).A.Prop.:B.unā multa jura (cocos),
Plaut. Most. 1, 3, 120; cf.:jus confusum sectis herbis,
Hor. S. 2, 4, 67:(venenum) in poculo, cum ita confusum esset ut secerni nullo modo posset,
Cic. Clu. 62, 173; Dig. 6, 1, 3, § 2:cum ignis oculorum cum eo igne, qui est ob os offusus, se confudit et contulit,
Cic. Univ. 14:cumque tuis lacrimis lacrimas confundere nostras,
Ov. H. 2, 95:confundere crebroque permiscere mel, acetum, oleum,
Plin. 29, 3, 11, § 50:omnia arenti ramo (Medea),
Ov. M. 7, 278:(Alpheus) Siculis confunditur undis,
mingles, Verg. A. 3, 696:mixtum flumini subibat mare,
Curt. 9, 9, 7:(cornua cervi contrita) pulvereae confusa farinae,
Ov. Med. Fac. 61:aes auro,
Plin. 34, 2, 3, § 5.—Meton.1.In gen., to mingle, unite, join, combine (rare):2.(decorum) totum illud quidem est cum virtute confusum, sed mente cogitatione distinguitur,
Cic. Off. 1, 27, 95; so,vera cum falsis,
id. Ac. 2, 19, 61:est id quidem in totam orationem confundendum,
id. de Or. 2, 79, 322:vis quaedam sentiens quae est toto confusa mundo,
id. Div. 1, 52, 118:sermones in unum,
Liv. 7, 12, 14; cf. id. 40, 46, 13:duo populi in unum confusi,
id. 1, 23, 2: diversum confusa genus panthera camelo ( = camelopardalis, the giraffe), Hor. Ep. 2, 1, 195:rusticus urbano confusus,
id. A. P. 213; cf.:quinque continuos dactylos,
Quint. 9, 4, 49:subjecta sibi vocalis in unum sonum coalescere et confundi nequiret,
id. 1, 7, 26.—Of bringing together in speech:cuperem equidem utrumque (una dijudicare), sed est difficile confundere,
Cic. Tusc. 1, 11, 23; cf. id. Brut. 26, 100.— Poet.:proelia cum aliquo,
Hor. C. 1, 17, 23 al. —More freq.,Esp., with the idea of confounding, disarranging, to confound, confuse, jumble together, bring into disorder:b.an tu haec ita confundis et perturbas, ut quicumque velit, quod velit, quo modo velit possit dedicare?
Cic. Dom. 49, 127:omnis corporis atque animi sensus,
Lucr. 2, 946; cf. id. 2, 439:aëra per multum confundi verba necesse'st Et conturbari vocem,
id. 4, 558: confusa venit vox inque pedita, id. 4, 562 sq.:censeo omnis in oratione esse quasi permixtos et confusos pedes,
Cic. Or. 57, 195:particulae primum confusae postea in ordinem adductae a mente divinā,
id. Ac. 2, 37, 118:signa et ordines peditum atque equitum,
Liv. 9, 27, 10:jura gentium,
id. 4, 1, 2:priora,
Quint. 10, 5, 23:ordinem disciplinae,
Tac. H. 1, 60; cf.:ordinem militiae,
id. ib. 2, 93:lusum,
Suet. Claud. 33:annum (together with conturbare),
id. Aug. 31 et saep.: foedus, to violate (suncheein, Hom. Il. 4, 269), Verg. A. 5, 496; 12, 290:summa imis,
Curt. 8, 8, 8:imperium, promissa, preces confundit in unum,
mingles together, Ov. M. 4, 472:jura et nomina,
id. ib. 10, 346:fasque nefasque,
id. ib. 6, 585:in chaos,
id. ib. 2, 299:mare caelo,
Juv. 6, 283 (cf.:caelum terris miscere,
id. 2, 25):ora fractis in ossibus,
i. e. to disfigure the features, make them undistinguishable, Ov. M. 5, 58; Sen. Troad. 1117; cf.:omnia corporis lineamenta,
Petr. 105, 10; Just. 3, 5, 11;and vultus,
Luc. 2, 191; 3, 758; Stat. Th. 2, 232:oris notas,
Curt. 8, 3, 13:si irruptione fluminis fines agri confudit inundatio,
Dig. 19, 2, 31:ossa Non agnoscendo confusa reliquit in ore,
Ov. M. 12, 251:vultum Lunae,
to cloud, obscure, id. ib. 14, 367.—Of disordered health:neque apparet, quod corpus confuderit,
Cels. 3, 5, 3.—Trop., of intellectual confusion, to disturb, disconcert, confound, perplex (freq. after the Aug. per.;II.perh. not in Cic.): audientium animos, etc.,
Liv. 45, 42, 1; 34, 50, 1:cum confusa memoria esset,
id. 5, 50, 6:nos (fulmina),
Quint. 8, 3, 5; Plin. Ep. 3, 10, 2:me gravi dolore (nuntius),
id. ib. 5, 5, 1; Quint. 1, 12, 1:intellectum,
Plin. 21, 18, 70, § 117:inmitem animum imagine tristi,
Tac. H. 1, 44:Alexander pudore confusus,
Curt. 7, 7, 23:illum ingens confundit honos inopinaque turbat gloria,
Stat. Th. 8, 283; Juv. 7, 68:diligentiam monitoris confundit multitudo,
Col. 1, 9, 7.—To diffuse, suffuse, spread over (rare).A.Prop.:2.cibus in eam venam, quae cava appellatur, confunditur,
diffuses itself, Cic. N. D. 2, 55, 137:vinum in ea (vasa),
Col. 12, 28 fin.:cruorem in fossam,
Hor. S. 1, 8, 28.—Poet., to throw in great numbers:B.tela per foramina muri,
Sil. 14, 333.—Trop.:aliquid in totam orationem,
Cic. de Or. 2, 79, 322:vim quandam sentientem atque divinam, quae toto confusa mundo sit,
id. Div. 2, 15, 35: rosa ingenuo confusa rubore, suffused with, etc., Col. poët. 10, 260.—Hence, confūsus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 2.), brought into disorder, confused, perplexed, disorderly (class. in prose and poetry):ruina mundi,
Lucr. 6, 607; cf.natura,
id. 6, 600:vox,
id. 4, 562; 4, 613; cf.:oratio confusa, perturbata,
Cic. de Or. 3, 13, 50:stilus,
Quint. 1, 1, 28:verba,
Ov. M. 2, 666; 12, 55; 15, 606:suffragium,
Liv. 26, 18, 9 Drak. ad loc. (cf.:confusio suffragiorum,
Cic. Mur. 23, 47):confusissimus mos,
Suet. Aug. 44:clamor,
Liv. 30, 6, 2.—With abl.:ipse confusus animo,
Liv. 6, 6, 7; cf. id. 35, 35, 18:maerore,
id. 35, 15, 9:eodem metu,
Quint. 1, 10, 48:somnio,
Suet. Caes. 7:irā, pudore,
Curt. 7, 7, 23; cf. Ov. H. 21, 111; id. Tr. 3, 1, 81:fletu,
Petr. 134, 6:turbā querelarum,
Just. 32, 2, 3 al.:ex recenti morsu animi,
Liv. 6, 34, 8.— Absol.:Masinissa ex praetorio in tabernaculum suum confusus concessit,
Liv. 30, 15, 2:nunc onusti cibo et vino perturbata et confusa cernimus,
Cic. Div. 1, 29, 60; Petr. 74, 10; 91, 1 al.:confusus atque incertus animi,
Liv. 1, 7, 6:rediit confuso voltu,
id. 41, 15, 1; Ov. Tr. 3, 5, 11:ore confuso,
Curt. 6, 7, 18; cf.:confusior facies,
Tac. A. 4, 63:pavor confusior,
Plin. 7, prooem. 1, § 5.— Hence, confūsē, adv., confusedly, without order, disorderly (several times in Cic.; elsewh. rare;not in Quint.): confuse et permiste dispergere aliquid,
Cic. Inv. 1, 30, 49:loqui,
id. Fin. 2, 9, 27; cf.:confuse varieque sententias dicere,
Gell. 14, 2, 17:agere,
Cic. N. D. 3, 8, 19:utraque res conjuncte et confuse comparata est, Auct. her. 4, 47, 60: universis mancipiis constitutum pretium,
in the lump, Dig. 21, 1, 36.—* Comp.:confusius acta res est,
Cic. Phil. 8, 1, 1.— Sup. not in use.
См. также в других словарях:
Diffuse — Dif*fuse , v. i. To pass by spreading every way, to diffuse itself. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Diffuse knapweed — Centaurea diffusa in flower Scientific classification Kingdom: Plantae … Wikipedia
Focal and diffuse brain injury — Classification and external resources Epidural hematoma, an example of a focal injury ICD 10 S … Wikipedia
Neo-Platonism — • Article by William Turner covering this movement s principal figures and later influence Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Neo Platonism Neo Platonism … Catholic encyclopedia
Cosmology — • In our day cosmology is a branch of philosophical study, and therefore excludes from its investigation whatever forms the object of the natural sciences Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Cosmology Cosmology … Catholic encyclopedia
Self-diffusive — Self dif*fu sive, a. Having power to diffuse itself; diffusing itself. Norris. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
Meihuaquan — Part of the series on Chinese martial arts List of Chinese martial arts Terms Kung fu (功夫) Wushu (武術) Qigong (氣功) Historical places … Wikipedia
penetrate — penetrator, n. /pen i trayt /, v., penetrated, penetrating. v.t. 1. to pierce or pass into or through: The bullet penetrated the wall. The fog lights penetrated the mist. 2. to enter the interior of: to penetrate a forest. 3. to enter and diffuse … Universalium
throughout — 1. preposition /θɹuːˈaʊt/ in every part of; all through And though a philosopher may live remote from business, the genius of philosophy, if carefully cultivated by several, must gradually diffuse itself throughout the whole society 2. adverb… … Wiktionary
penetrate — [c]/ˈpɛnətreɪt / (say penuhtrayt) verb (penetrated, penetrating) –verb (t) 1. to pierce into or through. 2. to enter the interior of. 3. to enter and diffuse itself through; permeate. 4. to affect or impress deeply. 5. to reach (a wide number of… …
permeate — v. 1 tr. penetrate throughout; pervade; saturate. 2 intr. (usu. foll. by through, among, etc.) diffuse itself. Derivatives: permeance n. permeant adj. permeation n. permeator n. Etymology: L permeare permeat (as PER , meare pass, go) … Useful english dictionary